ความหมาย : มักใช้เปรียบเทียบ หรือพูดถึง ผู้หญิงมีอายุที่มีมารยา มีความจัดจ้านในเรื่องผู้ชาย มีเสน่ห์ มีเล่ห์เหลี่ยม แพรวพราว ดึงดูดความสนใจจากเพศตรงข้าม เปรียบได้กับไก่แก่หรือแม่ปลาช่อนที่ยังมีคู่ เพื่อสืบพันธ์ อายุมากแต่ยังไม่ลดละเลิกเรื่องการมีคู่

โดยธรรมชาติของแม่ไก่แก่ซึ่งแม้จะมีอายุมาก แต่ก็ยังสืบพันธ์ มีการผสมพันธ์กับไก่ตัวผู้ทั้งไก่หนุ่ม ไก่เฒ่าเป็นธรรมชาติของสัตว์ เพื่อดำรงค์เผ่าพันธ์ ไม่ให้สูญพันธ์ หรือแม้แต่แม่ปลาช่อนที่มีอายุมากก็ตาม ก็ยังมีการผสมพันธ์กับปลาช่อนตัวผู้ เพื่อสืบพันธ์ เป็นธรรมชาติของปลา

แต่คนเรานั้น มีสติปัญญามากกว่าสัตว์ทั้งไก่และปลา คนที่มีอายุมาก โดยเฉพาะผู้หญิง ซึ่งควรจะหยุดคิดเรื่องรักๆ ใคร่ๆ และหันหน้าเข้าหาธรรมะ ผู้ใดที่ยังมีพฤติกรรมนิยมชมชอบในเรื่องรักๆ ใครๆ จึงมักจะถูกว่ากล่าว เปรียบเทียบเป็น ไก่แก่แม่ปลาช่อน อายุมากแล้ว แต่ก็ยังไม่หยุดในเรื่องแบบนี้

ตัวอย่าง :

นาง สมศรี อายุมากแล้ว สามีก็ตายจากไปหลายปี ลูกหลานก็โตแยกตัวไปมีครอบครัวเป็นของตนเอง แต่การอยู่คนเดียว ก็ไม่ทำให้ นางสมศรี รู้สึกเหงา เปล่าเปลี่ยว ยังทำตัวเป็น ไก่แก่แม่ปลาช่อน มีทั้งชายหนุ่ม ทั้งชายแก่มาติดพัน เพราะแม้จะอายุมาก แต่การดูและตัวเองอย่างดี ก็ทำให้นางสมศรียังดูดี ไม่เหมือนผู้หญิงรุ่นเดียวกัน

สำหรับมนุษย์ที่เต็มไปด้วยกิเลศนั้น เรื่องความรัก ความต้องการทางเพศ ยังเป็นเรื่องไม่เกี่ยวกับอายุ ยังมีความต้องการในเรื่องนี้อยู่ แม้จะมีอายุมากแล้วก็ตาม นอกเสียจากจะหันหน้าเข้าหาธรรมะ เข้าใจ เข้าถึง หรืออาจมีประสบการณ์ไม่ดีในเรื่องชีวิตคู่ มีคู่ครองที่ไม่ดี ทำให้เข็ดขยาดกับความรัก จึงจะหยุดพฤติกรรมในเรื่องเหล่านี้ได้

นอกจากนี้ การมีคู่หลายคนในเวลาเดียวกันของผู้หญิงบางคนนั้น ก็เป็นเรื่องของผลประโยชน์ บางคนคบกับผู้ชายหลายคน 2-3 คน แต่ละคนก็ส่งเสียเลี้ยงดู มีเงินใช้ไม่ขาดมือ เหตุในการทำตัวเป็น ไก่แก่แม่ปลาช่อนของแต่ละคน จึงมักจะมีจุดประสงค์เพื่อตัวเองเช่นกัน ในผู้หญิงที่มีอายุมาก หมดประจำเดือน ไม่มีการตั้งครรภ์ จึงสนุกกับเรื่องแบบนี้ได้อย่างเต็มที่

สำนวน สุภาษิตที่ คล้ายกัน : กระดังงาลนไฟ