ความหมาย : ใช้เปรียบเทียบคนที่ชอบโทษคนอื่นว่าขโมยหรือทำให้ทรัพย์สินหรือทำให้เกิดปัญหา โดยที่ไม่ยอมตรวจสอบให้ละเอียดรอบคอบเสียก่อน ว่าเหตุที่เกิดขึ้นนั้น เกิดจากอะไร เพราะตัวเองหรือคนอื่น
คนเรามักจะมีนิสัยชอบโทษคนอื่นไว้ก่อน เมื่อมีเหตุร้ายเกิดขึ้น อาจจะเป็นสิ่งของสูญหาย หรือแตกหักเสียหาย ฯลฯ บางคนชอบโทษคนอื่นจนติดเป็นนิสัย ของหายตะพาบบาป สรุปทันที ว่าเป็นความผิดคนนั้น คนนี้ โดยไม่ยอมตรวจสอบ
ตัวอย่าง :
หากชอบดูหนังจีนกำลังภายใน ก็จะพบว่า ตัวละครในเรื่อง มักจะมีนิสัย ของหายตะพาบบาป โทษคนนั้น คนนี้ ทั้งๆ ที่ยังไม่ได้สืบเรื่องราวให้แน่ชัดเสียก่อน ล้างแค้นกันไปล้างแค้นกันมา สุดท้ายกลายเป็นว่า เข้าใจผิด แต่ก็สายเกินไปเสียแล้ว ตายเสียแล้ว
ของหายตะพาบบาป เป็นนิสัยที่ไม่ดี ก่อนจะโทษหรือตัดสินว่าใครผิด จะต้องหาข้อมูลให้ดีเสียก่อน โดยเฉพาะในโลกโซเชียล ซึ่งมักจะมีเรื่องราวบ้าบอคอแตก ดราม่า น่าปวดหัว บางคน ไม่ได้อ่านข้อมูล ไม่ได้รู้เรื่องมาก่อน เข้ามาถึงก็ด่าคนนั้น ว่าคนนู้น วุ่นวายไปหมด แทนที่จะหาข้อมูลให้ดีเสียก่อน
สำนวน สุภาษิตที่ คล้ายกัน : รำไม่ดีโทษปีโทษกลอง
