ความหมาย : สำนวนนี้มักจะใช้กล่าวถึง คนที่มีสติปัญญา เก่ง มีความฉลาดเป็นพวก บัวพ้นน้ำ สามารถ เรียนรู้เข้าใจ ในเรื่องต่างๆ ด้วยตัวเองได้ โดยไม่ต้องมีคนสอนสั่ง หรือชี้แนะ ใครที่มีความสามารถในลักษณะนี้ถือว่าได้เปรียบคนอื่น

ตัวอย่าง :

แม้ว่าเราจะไม่ฉลาด เรียนไม่เก่ง แต่การฝึกตัวเองให้เป็นคน ฉลาด เหมือนพวกบัวพ้นน้ำ มีสติปัญญา เรียนรู้อะไรเองได้คิดเอง ได้แก้ปัญหาต่างๆ ด้วยตัวเองได้ก็ยังพอมีทาง ด้วยการอ่านให้มาก ศึกษาให้มาก การได้เห็น ได้มีประสบการณ์มาก ก็จะรู้วิธีที่จะทำ อะไรหรือพัฒนาตัวเองได้เร็วขึ้น เพราะเมื่อจะต้องเรียนรู้สิ่งใด ก็ จะมีพื้นฐานที่ดี สามารถเข้าใจได้ไม่ยากเรียนรู้ได้ไม่ยาก

บางคนฉลาดมากสามารถเรียนรู้เองได้ เป็นพวกบัวพ้นน้ำ ถือ ว่าเป็นข้อได้เปรียบคนอื่น แต่คนกลุ่มนี้ก็ใช่ว่าจะเป็นคนที่ประสบ ความสําเร็จในชีวิตเพราะบางคนก็ทะนงตนว่าตัวเองฉลาด เรียนรู้ เก่งกว่าคนอื่น แต่กลับไม่สามารถทำอะไรได้เป็นชิ้นเป็นอัน

คน ฉลาด คนเก่ง ไม่น้อยที่ไม่ประสบความสําเร็จในชีวิต หรือหน้าที่ การงาน แต่อาจประสบความสำเร็จในการเรียนเท่านั้น เรียนเก่ง เรียนดีเท่านั้น

การเป็นคนฉลาดเป็นประเภท บัวพ้นน้ำ มีสติปัญญาสามารถ เรียนรู้ เรื่องต่างๆด้วยตัวเองได้ หากนำความสามารถเฉพาะตัวไป ใช้ในทางที่ผิด ก็ยากที่จะทำให้ชีวิตประสบความสำเร็จ การเป็น คนฉลาด จึงต้องรอบรู้ในทุกด้าน โดยเฉพาะการรู้จักตนเอง ว่าตัว เองเป็นคนอย่างไร ตามทันความคิดของตัวเอง คิดดีหรือไม่คิด บวกหรือคิดลบ

เรื่องนี้สำคัญกว่า ความฉลาดในการเรียนรู้สิ่งภาย นอกตัวเอง บางคนรู้จักโลก มีความรอบรู้ในทุกเรื่องแต่ ไม่รู้จักตัว เอง ความฉลาดที่มีนั้น ไม่ได้ช่วยให้ตัวเองดีขึ้น ก็จะทำให้มีแต่ ความทุกข์