ความหมาย : สำนวนนี้มักจะใช้พูดถึงคนที่ทำงานหนัก ทำงาน หามรุ่งหามค่ำ โดยแทบไม่ได้หยุดพักซึ่งอาจเป็นคนขยันมากหรืออาจมีงานเร่งด่วนที่ต้องรีบทำ หรือมีเหตุให้ต้องทำงานมากขึ้น เพื่อหาเงินไปใช้จ่ายในบางอย่าง หรืออาจจะเป็นนิสัยส่วนตัว เป็นคนบ้างาน ชอบทำงาน

ตัวอย่าง :

การทำงานหนัก หามรุ่งหามค่ำ ต่อเนื่องกันนานๆ เป็นปีๆ ไม่ใช่เรื่องดี แม้ในช่วงที่อายุยังน้อยจะไม่รู้สึกเหนื่อยหรือไม่มีปัญหาใดๆ เลยก็ตาม แต่เมื่อคราวเคราะห์ มักจะมาชุดใหญ่เสมอ เช่น พอเจ็บป่วยหนักทำงานไม่ได้ ก็อาจจะตกงาน เงินก็จะไม่มี อาจจะมีปัญหา ครอบครัว ตามมา เป็นระลอก ซึ่งคราวเคราะห์มักจะมาเป็นชุดเสมอดังนั้นจึงไม่ควรประมาท

การทำงานหนักเกินไป ทำงาน หามรุ่งหามค่ำ ไม่ใช่เรื่องดี เพราะการเจ็บป่วยอย่างหนักเพียงครั้งเดียวซึ่งเป็นผลจากการทำงานที่ผ่านมา จากการใช้ร่างกายมากเกินไป เงินอาจไม่เหลือหมดไปกับค่ารักษาพยาบาลตนเอง การทำงานหนักเพื่อหาเงินให้ได้มากๆ มีเงินมาก อาจไม่ช่วยให้รวย แต่ถ้าอยากรวย หาเงินมาได้แล้ว ก็ต้องศึกษาวิธีการใช้เงินช่วยทำงาน

หากสามารถทำได้ แม้จะก็ไม่ต้องทำงานหนักมากจนเกินไปนัก ก็มีเงินพอกินพอใช้ เพราะเงินที่นำไปลงทุน ก็ช่วยสร้างรายได้ เพิ่มมาให้อีกทาง การทำงานหนักต่อเนื่องยาวนาน ผลเสียที่เกิดขึ้นตามมาในอนาคต โดยเฉพาะในยามแก่ชรามักจะเป็นค่ารักษาพยาบาลที่ค่อนข้างมาก คนฉลาดจะไม่ทำงานหนัก ไม่ใช้ร่างกายให้มากเกินไปนัก แม้รายได้จะได้น้อยแต่การมีร่างกายที่ยังแข็งแรง ไม่เจ็บป่วย ย่อมจะดีกว่า การมีรายได้มากแต่ต้องแลกกับ ความเสื่อมโทรมของร่างกายที่ถูกใช้ไปอย่างมากและส่งผลเสียต่อตัวเองในอนาคตมีเงินมีทองมากแต่นอนพะงาบอยู่บนเตียง อาหารก็ไม่ต้องกินเองมีท่อส่งอาหาร การขับถ่ายก็ผ่านทางท่อมีพยาบาลคอยดูแล 24 ชั่วโมงการอยู่ในสภาวะเช่นนี้ เชื่อว่าคงไม่มีใครต้องการอย่างแน่นอน

การทำงานอย่างหนัก ทำงาน หามรุ่งหามค่ำ ไม่ว่าจะเป็นงานใช้แรงงานใช้แรงกายหรือใช้สมองใช้ความคิดก็ตาม อย่าทำอย่างต่อเนื่องนานๆ เป็นปีๆ ควรหาเวลาหยุดพิจารณาถึงขั้นตอนการทำงานและคิดหาวิธีลดภาระ ลดเวลาให้เหลือน้อยลงซึ่งอาจจะเป็นการประดิษฐ์คิดค้นเครื่องมือเครื่องใช้หรือการหาซื้อสิ่งอำนวยความสะดวกมาช่วยลดภาระในการทำงาน

อย่างการตัดหญ้า หากปล่อยให้ยาวเกินไปการตัดหญ้าก็จะทำได้ยาก ใช้เวลานาน ดังนั้นอย่าปล่อยไว้นานเกินไป งานต่างๆ มีช่องทางหรือวิธีลดการทำงานหลายแบบต่างกันไป เพียงแต่ต้องหยุดคิดหยุดทบทวนหาจุดอ่อนเกี่ยวกับการทำงานที่ทำอยู่ อย่าหลับหูหลับตา ทำงาน หามรุ่งหามค่ำ เพราะมักจะสร้างปัญหาให้กับตัวเอง สร้างปัญหากับสุขภาพในภายหลังโดยเฉพาะเมื่ออายุมากขึ้น ยามแก่ชรา บางคนเคยแบกหามยกของหนักเมื่อครั้งยังหนุ่ม ยามแก่ชราก็ตัวงอเป็นกุ้ง เดินตัวตรงเหมือนคนอื่นไม่ได้