เมื่อเป็นกรดไหลย้อน การรักษาให้หายขาดไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ก็สามารถใช้ชีวิตอยู่กับโรคนี้ได้ไม่มีปัญหา เพียงแต่ต้องรู้วิธีดูแลตัวเองในเบื้องต้น เช่น การควบคุมเรื่องอาหารการกิน การระวังเครื่องความเครียด และรู้วิธีรับมือเมื่อกรดไหลย้อนกำเริบ

กรดไหลย้อนมีโอกาสเกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยเฉพาะคนที่เริ่มมีอายุ จากที่สอบถามมาหลายคน มักจะเริ่มต้นด้วยการกินแล้วนอน โดยเฉพาะการกิน เนื้อสัตว์ ซึ่งจะย่อยยาก ทำให้กระเพาะอาการหลั่งกรดออกมามาก จนล้นกระเพาะ แล้วไหลย้อนกลับมาทางเดินอาหาร ลำคอและช่องปาก ทำให้เกิด อาการปวดแสบปวดร้อนในบริเวณที่กรดไหลผ่าน เริ่มตั้งแต่หน้าอกไล่ขึ้นมา ทางเดินอาหาร หลอดอาหาร ลำคอและปาก ซึ่งจะสร้างความทรมานอย่าง มาก โดยเฉพาะอาการเจ็บแสบหน้าอก

การควบคุมเรื่องอาหารเมื่อรู้ตัวว่าเป็นกรดไหลย้อน

จากประสบการณ์ส่วนตัว ตอนนี้ก็ยังไม่หายขาดจากการเป็นกรดไหลย้อน แต่ก็มีวิธีง่ายๆ ที่จะอยู่ร่วมกับมันได้ ด้วยการควบคุมอาหาร เช่น
1. เมื่อกรดไหลย้อนกำเริบ สิ่งสำคัญที่สุดก็คือ ต้องจับอาการให้ได้ว่า มันเริ่มทำงานแล้วนะ หากเพิ่งจะเริ่มจะได้รีบแก้ไขได้ทัน ไม่ปล่อยให้เป็นจนมี อาการหนัก เช่น จิบกาแฟไปครึ่งแก้วแล้วมีอาการเจ็บหน้าอก ก็ต้องรีบหยุดทันที
2. เรื่องอาหาร การกิน หมั่นสังเกตุเช่นกัน หากกินอาหารอะไรแล้วมีอาการที่บ่งบอกว่า กรดไหลย้อนเริ่มกำเริบ ก็ต้องรีบหยุด เช่น การกินกาแฟ หรือ ของมึนเมา หากจะดันทุรังกินก็ต้องกินกาวิสคอนเคลือบทางเดินอาหารไว้ก่อน ไม่ต้องเลียนแบบผมนะครับ ไม่ดี
3. หากมีอาการค่อนข้างหนัก ต้องควบคุมเรื่องอาหารอย่างเร่งด่วน เช่น กินอาหารเบาๆ ไม่มีรสจัด เผ็ด เปรี้ยว หวาน เค็ม และเป็นอาหารอ่อนๆ ย่อย ง่าย จำนวนมื้อ อาจจะเพิ่มเป็น 6 มื้อๆ ละน้อยๆ เพื่อควบคุมไม่ให้กระเพาะอาการหลั่งกรดออกมามากเกินไป
4. การกินอาหารต้องเคี้ยวให้ละเอียดจริงๆ เพื่อให้อาหารถูกย่อยตั้งแต่ในปาก เมื่ออาหารลงไปถึงกระเพาะแล้วก็จะลดการทำงานของกระเพาะ ทำให้ หลั่งกรดเพื่อย่อยอาหารออกมาน้อย ไม่ล้นกระเพาะจนดันขึ้นมาทางเดินอาหารทำให้ปวดแสบ เจ็บหน้าอก ข้างในลำคอเป็นแผล
5. หลังกินอาการเสร็จแล้ว รอให้ย่อยประมาณ 2 ชั่วโมง แล้วค่อยนอน แต่ถ้ารีบนอนเร็ว ก็ควรกินโดยเคี้ยวให้ละเอียดที่สุด และไม่กินในปริมาณมากนัก ลดอาหารประเภทเนื้อสัตว์
6. อาหารต้องห้าม เช่น อาหารรสจัด รสแซ่บทั้งหลาย กาแฟ เนื้อสัตว์ สุรา แอลกอฮอร์ ต้องงด อย่างเด็ดขาด

การควบคุมเครื่องความเครียด

สำหรับผู้ที่เป็นกรดไหลย้อน หากกำลังประสบปัญหาชีวิตที่หาทางออกไม่ได้ ทำให้เกิดความเครียด แม้จะพยายามควบคุมเรื่องอาหารอย่างดีแล้ว ก็ ตาม แต่กรดไหลย้อนก็ยังกำเริบหรือยังเกิดขึ้นได้ ซึ่งก็เป็นประสบการณ์โดยตรงที่เกิดกับตัวเองเช่นกัน เรื่องอาหารก็ควบคุมอย่างดีแล้ว ทำไมยังมีอาการ ก็พบว่า ความเครียดเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดกรดไหลย้อน วิธีแก้ปัญหาง่ายๆ แต่ทำยากก็คืออย่าไปเครียด อาจใช้การฝึกสมาธิข่มใจให้สงบ ก็จะช่วยได้ แต่วิธีนี้เป็นแนวทางของผมเอง ลองนำไปปฏิบัติก็ไม่เสียหายอะไร เพราะการฝึกสมาธิก็มีแต่ข้อดีอยู่แล้ว

การฝึกสมาธิในที่นี้ไม่ได้หมายความว่าจะต้องไปนั่งสมาธิให้เป็นเรื่องเป็นราว เพียงแต่ใช้หลักการนั่งสมาธิมาปรับใช้ แค่นั้นเอง ไม่ว่าจะอยู่ท่านั่ง นอน เดิน ยืน หรือกำลังทำงานอะไรก็ตาม ให้พยายามทำใจให้สงบ ไม่คิดอะไร ภาวนา พุท โธ เหมือนการฝึกสมาธิ ใช้หลักการเดียวกัน หากกำลังทำงานอยู่แล้วเกิดอาการกำเริบ ก็หยุดพัก นั่งเฉยๆ ท่าไหนก็ได้ แล้วภาวนาพุท โธ ให้ใจสงบ ก็จะช่วยได้ เพราะเมื่อจิตใจสงบจากการฝึกสมาธิ อวัยวะภายในก็จะเริ่มสงบเช่นกัน อาการจะเริ่มดีขึ้น ผู้เขียนใช้วิธีนี้ เพราะบางทีก็อยู่ในป่า ออกมาซื้อยาไม่ได้ ฝึกบ่อยๆ ก็ดีขึ้น

ยาที่ต้องพกติดตัวติดบ้านเมื่อเป็นกรดไหลย้อน

หากแน่ใจว่าเป็นกรดไหลย้อน สังเกตุได้จากกินอาหารหรือได้เวลาอาหารหรือท้องว่าง แล้วมีอาการปวดแสบหน้าอก หรือปวดแสบตั้งแต่หน้าอกไล่ ขึ้นมายังหลอดอาหาร ลำคอและปาก หากมีอาการตามนี้แสดงว่าเป็น กรดไหลย้อน ยาที่ควรซื้อติดตัวไว้ก็คือ กาวิสคอน ไว้กินเพื่อช่วยบรรเทาอาการ เจ็บปวด เจ็บแสบ แต่ไม่ใช่การรักษา เป็นแค่การบรรเทาเท่านั้น การรักษากรดไหลย้อนต้องควบคุมเรื่องอาหารและความเครียด

วิธีการปฏิบัติตัวง่ายๆ ตามนี้ ก็จะช่วยบรรเทาความเจ็บปวดหรือป้องกันไม่ให้กรดไหลย้อนกำเริบ เพราะเมื่อเป็นกรดไหลย้อนแล้ว บางคนบอกว่า ไม่มีวันหายจากโรคนี้ ก็อาจจะเป็นคำกล่าวที่ถูกต้อง เพราะหากไม่ควบคุมเรื่องการกินอาหาร ก็จะกลับไปเป็นอีก แต่เมื่อพิจารณาตามความเป็นจริงแล้ว คนที่ยังไม่เป็นกรดไหลย้อนก็มีโอกาสเป็นได้เหมือนกัน หากไม่ควบคุมเรื่องอาหารการกิน แต่ที่ยังไม่เป็นอาจจะเนื่องจากระบบการย่อยอาหารยังทำงาน เป็นปกติ จึงไม่เกิดปัญหา ส่วนคนที่เป็นอยู่แล้ว ก็จะไม่มีวันหาย หากไม่ควบคุมเรื่องอาหารเช่นกัน

พฤติกรรมการกินอาหารนั้นเป็นเรื่องสำคัญ การที่คนเราเกิดโรคต่างๆ ก็เพราะการกินอาหารนั่นเอง การควบคุมเรื่องอาหารจึงไม่เพียงช่วยป้องกัน หรือบรรเทาโรคกรดไหลย้อน แต่ยังมีอีกหลายโรคที่เกิดจากพฤติกรรมการกิน และอาหารที่เรากินเข้าไป