บทความนี้จะมาแนะนะเรื่องควรรู้เกี่ยวกับรถมอเตอร์ไซค์ทั่วไป ที่เป็นรถขนาดเล็ก รถครอบครัว สกูตเตอร์ ซึ่งเป็นพาหนะที่ได้รับความนิยม บางยี่ห้อก็มีความทนทาน ยิ่งได้รับการดูแลที่ดี ซ่อมบำรุง ไม่ดัดแปลง ก็สามารถใช้งานได้นับสิบปี ส่วนการใช้งานในชีวิตประจำวัน เพื่อความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สินของตัวเอง รวมทั้งผู้ใช้ถนนร่วมกันด้วย ก็มีหลายเรื่องที่ต้องรู้
การขับขี่ด้วยความปลอดภัย
การใช้งานรถมอเตอร์ไซค์ครอบครัว หรือ รถขนาดเล็ก เหล่านี้ มีหลายเรื่องที่ควรรู้ ควรศึกษา และลงมือปฏิบัติอย่างการดูแล ซ่อมบำรุง หรือวิธีใช้งาน ก็จะช่วยให้รถมีความทนทานใช้งานได้นาน และ การขับขี่ก็มีความปลอดภัย ตัวอย่างเรื่องต่างๆ ที่ควรรู้เกี่ยวกับรถเล็กแบบนี้
รถจักรยานยนต์มีโอกาสเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย การขับขี่ด้วยความระมัดระวัง อาจจะไม่เพียงพอ หากผู้ใช้รถคนอื่นมีความประมาท แต่การศึกษาวิธีขับขี่มอไซค์ให้ปลอดภัยก็จะช่วยป้องกันเหตุไม่คาดคิดไม่ให้เกิดกับเราหรือคนอื่นที่ใช้ถนนร่วมกันได้ ตัวอย่างเช่น การฝึกมองกระจกของข้าง การใช้ความเร็วที่เหมาะสม เป็นต้น
เพื่อความปลอดภัยในการขับรถหรือใช้รถมอเตอร์ไซต์ แนวทางต่อไปนี้จะช่วยป้องกันเหตุร้ายไม่คาดคิดได้ ตัวอย่างเช่น
ฝึกมองกระจกมองข้าง ให้ชิน
กระจกมองข้างของมอเตอร์ไซค์ทั้งซ้ายและขวา ควรทำความเข้าใจกับภาพที่เห็นในกระจก รถที่ตามมา เห็นภาพรถในกระจกขนาดใหญ่ เล็ก ตำแหน่งจริงของรถนั้นอยู่ห่างไปเท่าไร เพื่อความปลอดภัยขณะขับขี่ หากจะต้องเปลี่ยนเลนกะทันหัน ที่สำคัญก็คือ จะมีตำแหน่งที่เป็นจุดบอด หากรถเคลื่อนที่ไปอยู่ในตำแหน่งนั้น จะมองไม่เห็นในกระจกหลัง นอกจากนี้ก็ให้วางตำแหน่งรถให้มีระยะห่างจากคันหน้า คันหลัง ในระยะที่สามารถเบรกรถได้อย่างปลอดภัยเช่นกัน
ตุ้มปลายแฮนด์ช่วงป้องกันชุดสีรถ การแตกหัก
ตุ้มปลายแฮนด์ของรถมอเตอร์ไซต์มีประโยชน์มาก กรณีรถมอเตอร์ไซค์ล้ม จะไม่โดนชุดสี ตุ้มปลายแฮนด์ ที่เหยียบมอเตอร์ไซค์ และกันตกท้ายเบาะ จะเป็นส่วนที่ยื่นจากรถมากกว่าส่วนอื่น จึงสัมผัสพื้นถนนก่อน หากเป็นพื้นเรียบจะไม่โดนชุดสีรถ ดังนั้นการปรับแต่งถอดอุปกรณ์เหล่านี้ออกจึงไม่ควรทำ
ระยะเบรกของรถมากน้อยแค่ไหน ต้องรู้
เรื่องนี้จำเป็นต้องทดสอบระยะเบรกของรถมอเตอร์ไซค์ของตัวเอง ที่ความเร็วต่างๆ ว่า ระยะเบรกยาวมากแค่ไหน ขณะขับจะได้ทิ้งระยะห่างจากรถคันอื่นให้มีความปลอดภัย
การขับรถบนไหล่ทางระวังเศษแก้ว ลวด
บนไหล่ทางมักจะมีเศษแก้ว หรือ ลวดเส้นเล็กๆ ที่เกิดจากอุปกรณ์ทำความสะอาดถนน ทำให้ยางรั่วได้ จึงต้องใช้ความระมัดระวัง ควรมีอุปกรณ์ไว้สูบลมยางขนาดเล็กติดรถไปด้วย กรณีต้องเดินทางไกลจากบ้าน เผื่อกรณีฉุกเฉินก็ยังพอจะใช้เติมลมและขับรถไปยังร้านปะยางได้
ป้องกันการล้มจากการเลี้ยวลงข้างทางที่เป็นถนนลูกรัง
อาจจะเป็นถนนลูกรังต่อจากถนนลาดยาง ให้พยายามเลี้ยวโดยให้ล้อหน้าอยู่ในมุมที่กว้างใกล้เคียงกับมุมฉาก จะลดโอกาสล้ม เพราะล้อหน้าลื่น โดยเฉพาะรถที่เติมลมล้อหน้าไว้แข็ง จะยิ่งมีโอกาสแฉลบหรือล้มได้ง่าย ตั้งตัวไม่ทัน อย่างกรณีของถนนบนไหล่ทางที่มีเศษกรวดลูกรัง เศษดิน ก็เช่นกัน การใช้เบรคมือจะยิ่งทำให้ล้มได้ง่ายๆ
ฝึกการใช้เบรกหน้าหลังให้ถูกต้อง
การฝึกใช้เบรกหน้าและหลังให้สมดุลกันจะช่วยให้เกิดความปลอดภัย ใช้เบรคหน้าให้น้อยกว่าเบรคหลัง โดยเฉพาะสิ่งสำคัญก็คือจะต้องรู้ว่า ถนนที่ใช้อยู่นั้นเป็นแบบใด ถนนลาดยางหรือลูกรัง หากเป็นลูกรัง การใช้เบรกล้อหน้ามีโอกาสล้มได้ง่าย ลมยางล้อหน้าหน้าก็อย่าเติมไว้แข็งเกินไป
การใช้เกียร์ว่างทันทีเมื่อจอดรถหรือดับเครื่อง
เรื่องนี้ต้องฝึกให้เป็นความเคยชิน เมื่อใดก็ตามที่จอดรถ ต้องลดเกียร์ให้เป็นเกียร์ว่าง หรือ หากจอดนานก็ดับเครื่อง เพราะบางทีอาจจะเผลอไปบิด หรือ ไปโดนคันเร่งได้ อย่างเช่น การจดรถข้างทาง เพื่อลงไปดูรถ หรือ ทำธุระข้างทาง หรือ จอดคุยโทรศัพท์ ก็อาจจะเผลอไปโดนคันเร่ง และทำให้เกิดอุบัติเหตุได้
รถมอเตอร์ไซต์ที่มีน้ำหนักมากต้องระวังล้มขณะจอด
รถมอเตอร์ไซค์บางรุ่นน้ำหนักตัวมาก รถหนัก การจอดไม่ควรใช้ขาตั้งคู่ โดยเฉพาะหากอยู่ในอาการมึนเมา จะมีโอกาสล้มได้ขณะพยายามเอาขาตั้งคู่ลง หรือการขึ้นคร่อมรถ เพื่อเตรียมตัวออก จึงต้องใช้ความระมัดระวัง ตั้งตัว ตั้งรถให้ตรงก่อน แล้วค่อยออกตัว ฝึกให้เป็นความเคยชิน เพราะรถที่มีน้ำหนักมาก จะมีโอกาสล้มก็ตอนนี้นี่เอง
หมวกกันน็อก แว่นตากันแปลง
แว่นตาใส กันลม กันแมลง หมวกกันน็อกแบบที่ปิดหน้าแบบใส มีประโยชน์มาก กรณีขับขี่ขณะฝนตก หรือ กลางคืนที่เริ่มมีแมลงออกมาเล่นไฟ
รถมอเตอร์ไซค์มีตะกร้าหน้าควรติดไฟเพิ่ม
รถมอเตอร์ไซค์ครอบครัวหลายรุ่น หากวางของไว้ในตะกร้าหน้า ก็จะบังไฟหน้ารถ ดังนั้นหากต้องเดินทางกลางคืนบ่อยๆ ก็จำเป็นจะต้องมีติดไฟเพิ่มที่ตะกร้าหน้า หรือ ถอดตะกร้าหน้าออก แล้วติดกล่องหลังแทน ไว้ใส่ของ สิ่งในในตะกร้าก็จะไม่บังไฟหน้า ช่วยให้ขับขี่กลางคืนปลอดภัย
นอกจากนี้ก็ควรจะมีเชือกตาข่ายไว้คลุมตะกร้าหน้าป้องกันสิ่งของในตะกร้ากระเด็ด กระโดดออกขณะขับรถแล้วเจอถนนขรุขระ ทำให้กระเด็นกระดอน
กางเกงขายาวขาบาน
กางเกงขายาวที่มีขาบาน ขากว้าง ขาจะเข้าไปคร่อมที่เหยียบเท้าทำให้รถเสียการทรงตัว และอาจจะล้มขณะขับขี่ หรือ กำลังจะถอดรถได้
การขับมอเตอร์ไซค์ครอบครัวเดินทางไกล
รถมอเตอร์ไซค์ขนาดเล็ก สามารถใช้เดินทางไกลได้สบาย ทั้งยังประหยัดค่าใช้จ่าย เพียงแต่ต้องหยุดพักเป็นช่วงๆ เช่น ทุกระยะทาง 100 กิโลเมตร และเพื่อความปลอดภัย ควรออกกำลังกายให้แขน หลัง ก้นแข็งแรง ก็จะช่วยลดอาการปวดเมื่อยลงได้ แม้จะเดินทางไกลเป็นร้อยกิโลเมตรก็ตาม นอกจากนี้ก็ควรมีเก้าอี้ที่พับได้ติดรถไปด้วย ขณะพักรถจะให้ความผ่อนคลายได้ค่อนข้างมาก
ฝึกความคล่องตัวในการขับรถ
การขับที่ต้องใช้ความเร็ว หรือ ความคล่องตัว ต้องฝึก อย่าเอาแต่ขับแบบไปเรื่อย เพราะในจังหวะฉุกเฉิน หรือต้องใช้ความเร็วสูง อาจจะไม่มีทักษะในการขับขี่ให้ปลอดภัย เนื่องจากขับช้าเกินไป จนเฉือย หูตา ไม่ไว จะเป็นอันตรายต่อตัวเองและผู้ใช้รถใช้ถนนร่วมกันได้
การดูแล ซ่อมบำรุง รถมอเตอร์ไซค์
การดูแลซ่อมบำรุงหรือแม้แต่การเช็ดล้างบ่อยๆ รถก็จะไม่โทรม ยังคงอยู่ในสภาพที่ดูดี และยังใช้รถได้อย่างปลอดภัย เดินทางใกล้ไกลสบายใจ ตัวอย่างการดูแลรถจักรยานยนต์ในด้านต่างๆ
การล้างทำความสะอาดรกจักรยานยนต์
การล้างทำความสะอาดบ่อยๆ ก็จะทำให้รถอยู่ในสภาพที่ดูดี ซึ่งการล้างก็ไม่จำเป็นจะต้องใช้น้ำยา หรือ เข้าศูนย์บริการ หาน้ำเปล่าขวดใหญ่สัก 2-3 ขวด ผ้าเช็ดหน้าผืนเล็ก ซับน้ำ เช็ดไปตามส่วนต่างๆ ของรถ ไม่ให้มีเศษดิน ฝุ่นเกาะ ซึ่งนานๆ เข้าก็จะเป็นสนิม แค่นี้รถก็ดูดีแล้ว แม้รถจะมีอายุหลายสิบปีก็ตาม
ชิ้นส่วนที่เป็นเบาะ หรือ ยาง จะใช้น้ำ Pepsi และแปรงขัดก็ได้ ก็ทำให้กลับมาดูเหมือนใหม่ได้เช่น กัน อย่าง Honda Wave เบาะมักจะมีฝุ่นเกาะ ทำความสะอาดด้วย Pepsi แล้ว ก็กลับมาใสปิ้ง
ซ่อมบำรุงรถให้อยู่ในสภาพดี
การซ่อมบำรุงรถให้อยู่ในสภาพดี เน้นใช้อุปกรณ์เดิมๆ ติดรถ อย่าดัดแปลง ปรับเปลี่ยน รถจะทนทาน ใช้งานได้นานกว่ารถดัดแปลง เพราะการดัดแปลงเปลี่ยนอะไหล่ของแต่ง เมื่ออะไหล่นั้นๆ เกิดเสียหาย ก็จะหาของมาเปลี่ยนไม่ได้ หรือ ไม่มีความแข็งแรงมากพอ ก็จะทำให้รถอยู่ในสภาพไม่น่าดู และพังเร็วขึ้น
ตรวจสอบโซ่อย่าให้หย่อนเกินไป หรือ แห้งเกินไป โดยเฉพาะหากเดินทางไกล อย่าลืมหยอดน้ำมันโซ่ ป้องกันโซ่เกิดความฝืดหรือร้อน จนอาจจะทำให้ขาดได้ ควรซื้อน้ำมันไว้หยอดโซ่ ซื้อครั้งเดียว ใช้งานได้อีกนาน
เอกสารประจำรถ
เอกสารประจำตัวรถที่ต้องมีติดไว้ ให้เจ้าหน้าที่ตรวจสอบ เช่น
1. สำเนาทะเบียนรถ ไว้แสดงต่อเจ้าหน้าที่
2. สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน เผื่อกรณีเกิดอุบัตเหตุ (ระบุในสำเนาด้วย เช่น ใช้เฉพาะเมื่อเกิดเหตุหรือใช้กับรถทะเบียนนั้นๆ เท่านั้น ป้องกันคนอื่นนำไปใช้ในทางที่ผิด)
3. สำเนาการเสียภาษี ไว้แสดงต่อเจ้าหน้าที่
4. เอกสารการทำประกันภัย เผื่อใช้กรณีเกิดอุบัติเหตุ
ดูแลลมยางให้เหมาะสม
การดูแลลมยางรถจักรยานยนต์ให้ได้มาตรฐานตามที่กำหนดไว้ จะช่วยให้รถเกิดความปลอดภัย ปริมาณลมยางจะทำเป็นสติเกอร์ติดไว้ที่สวิงอาร์มล้อหลังฝั่งซ้ายมือ ซึ่งควรซื้อที่สูบลมพกพาติดรถไว้ด้วย เผื่อเดินทางไกล เหยียบเศษแก้ว ลวด ยางแบน ก็ยังสามารถเติมลมยาง และเดินทางต่อไปได้
ป้องกันป้ายทะเบียนหลุด
ป้ายทะเบียนรถมอเตอร์ไซค์จะมีโอกาสหลุด หากจะต้องขับขี่บนถนนที่ขรุขระเป็นระยะทางไกล น็อตจะคลาย ทำให้แผ่นป้ายทะเบียนหลุดได้ ดังนั้นอาจจะใช้ลวดมัดไว้สักจุด สองจุด แทนการใช้สกรู แค่นี้ ก็ไม่หลุดแน่นอน
ไฟแบตเตอรี่
แบตเตอรี่รถมอเตอร์ไซค์จะมีอายุการใช้งาน ควรจดบันทึกวันที่เปลี่ยนเอาไว้ ส่วนการตรวจสอบ ก็ดูได้จากการกดแตร หากเสียงไม่ค่อยดัง หรือ เปิดไฟแล้ว ไม่ติด ไม่ค่อยสว่าง ก็แสดงว่า น่าจะใกล้เสื่อมสภาพแล้ว
การซื้อรถมอเตอร์ไซค์มือสอง VS ป้ายแดง
รถมอเตอร์ไซค์ขนาดเล็กราคาไม่แพง แต่การผ่อนก็เอาเรื่องเหมือนกัน จึงต้องหลีกเลี่ยงการผ่อนแบบฟรีดาวน์ ซึ่งค่อนข้างแพงมาก เพื่อนผู้เขียนผ่อนรถ Honda Wave ฟรีดาวน์ รวมค่าใช้จ่ายทั้งหมดแล้วประมาณ 100,000 บาท ในขณะที่ผู้เขียนซื้อรถมือสองมา 9,000 บาท ซ่อมไม่ถึงหมื่นบาท ก็ใช้เดินทางใกล้ไกลหลายร้อยกิโลเมตรได้สบาย ดังนั้นหาไม่ได้ใช้รถเดินทางไกลข้ามจังหวัด เน้นใช้งานในพื้นที่ หารถมือสองสภาพเดิมๆ มาไว้ใช้งานก็เพียงพอแล้ว
สรุป
การใช้มอเตอร์ไซค์หลายคนอาจจะมองว่า อันตราย แต่การศึกษาวิธีขับขี่ให้ปลอดภัย ก็ช่วยลดอุบัติเหตุได้ ส่วนการรู้จักดูแล รักษา ซ่อมบำรุงตามระยะทาง หรือ เมื่อรถมีปัญหา ก็จะช่วยให้รถของเราสามารถใช้งานได้อีกนาน คันนี้เลขไมค์ เกือบ 130,000 กิโลเมตรแล้ว ยังใช้เดินทางไกลข้ามจังหวัดได้สบายๆ ล่าสุด ประจวบ-ปราจีน เดินทางสบายๆ วันเดียว ขับยาวๆ