จริงๆ คอมพิวเตอร์ส่วนใหญ่ในปัจจุบัน ไม่น่าจะมีปัญหาร้ายแรงถึงขนาดว่า ไม่สามารถเปิดเข้า Windows ตามปกติได้ แต่ถ้าเกิดปัญหาอย่างนั้นจริงๆ คำสั่ง DOS พื้นฐานเหล่านี้จะช่วยแก้ปัญหาได้ มี เพียงไม่กี่คำสั่งเท่านั้นเองที่ควรรู้ ลักษณะการพิมพ์คำสั่ง จะพิมพ์ตัวพิมพ์เล็กหรือตัวพิมพ์ใหญ่ก็ได้ทั้งนั้น
คำสั่งส่วนใหญก็จะเป็นคำสั่งไว้จัดการกับไฟล์และโฟลเดอร์ (ในระบบ DOS จะเรียกว่า ไดเรคทอรี ความ หมายเหมือนกันกับโฟลเดอร์ หน้าที่เหมือนกัน คือไว้แยกเก็บข้อมูลให้เป็นระเบียบ)
1. คำสั่ง DIR เป็นคำสั่ง สั่งให้โปรแกรมแสดงข้อมูลในเครื่องให้ปรากฏบนจอ ลักษณะการใช้คำสั่ง ให้พิมพ์ dir ตามด้วยชื่อไดรว์ที่ต้องการเช่น dir c:\ แล้วกด Enter ข้อมูลในไดรว์ C: ก็จะถูกแสดงออก มาบนหน้าจอ
2. คำสั่ง COPY หรือ XCOPY สำหรับก็อปปี้ไฟล์นั่นเอง ปกติใน Windows Explorer เราจะใช้วิธี ลากแล้ววาง หรือคลิกคำสั่ง Edit>>Copy และ Edit>>Paste แต่ใน DOS เราต้องพิมพ์คำสั่งด้วยตนเอง ตัวอย่างเช่น xcopy c:\users\*.* d:\mydata /s เป็นคำสั่งก็อปปี้ข้อมูลทุก อย่าง ทุกไฟล์ ทุกโฟลเดอร์ที่ อยู่ในโฟลเดอร์ชื่อ Users ไปไว้ในไดรว์ D: โดยนำไปเก็บไว้ในโฟลเดอร์ชื่อ mydata อีกที ส่วนตัวเลือก /s เป็นตัวเลือกให้สร้างโฟลเดอร์ย่อยภายในให้เหมือนกันทุกอย่าง เพื่อไม่ให้ ข้อมูลมีการตกหล่นแต่อย่างใด
3. คำสั่ง MD สำหรับสร้างโฟลเดอร์ปกติใน Windows Explorer เราจะใช้คำสั่ง File>>New>> Folder แต่ใน DOS เราจะใช้คำสั่ง MD เช่น md c:\mydata เป็นคำสั่งสร้างโฟลเดอร์ชื่อ mydata ไว้ใน ไดรว์ C: หากมองอีกมุมก็ง่ายกว่า Windows เพราะพิมพ์คำสั่งแล้วกด Enter โฟลเดอร์ก็จะถูกสร้างขึ้นมา ทันที
4. คำสั่ง CD สำหรับเข้าไปดูไฟล์ที่อยู่ในโฟลเดอร์ ใน Windows เราสามารถดับเบิ้ลคลิกหรือคลิก ชื่อโฟลเดอร์ที่เราต้องการเข้าไปดูข้อมูลข้างในได้เลย แต่ใน DOS ต้องพิมพ์คำสั่งเช่น
cd mydata คำสั่งเข้าไปดูไปในโฟลเดอร์ชื่อ mydata
dir /p เข้าไปแล้ว จะยังไม่เห็นข้อมูลข้างใน ต้องสั่งให้แสดงข้อมูลด้วยคำสั่งนี้
cd.. คำสั่งออกจากโฟลเดอร์ mydata