ความหมาย : สำนวนนี้ใช้สอนในเรื่องการประพฤติปฏิบัติตน หากรักดี ทำดี ชีวิตยอมประสบความเจริญ มีแต่เรื่องดีๆ หากประพฤติในสิ่งไม่ดี ก็ย่อมจะทำให้ชีวิตต้องพบแต่เรื่องเดือดร้อน รักดีหามจั่ว รัก ชั่วหามเสา จั่วนั้นมีน้ำหนักเบากว่าเสา การแบกหามเสา ย่อมหนักกว่า เปรียบได้กับการแบกหามความเดือดร้อนนั่นเองไว้กับ ตัวนั่นเอง

ตัวอย่าง :

รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา เป็นคำสอนของคนโบราณในเรื่องการประพฤติปฏิบัติตน รักดีย่อมจะได้ดี ชีวิตเจอแต่สิ่งดีๆ รัก ชั่วก็ย่อมจะพบเจอแต่สิ่งที่ไม่ดี เพียงแต่ก็ต้องแยกแยะให้ออกว่า สิ่งดีนั้นคืออะไร อย่างบางคนจะมองว่า ความร่ำรวย การ ประสบความสำเร็จนั้นเป็นเรื่องดี แต่ไม่รู้จักแยกแยะว่า ความรวยนั้นมีที่มาอย่างไร แม้จะร่ำรวยเพราะเบียดเบียนคนอื่นก็ยอม รับนับถือ ขอแค่ให้รวยแบบนี้ก็ถือว่าไม่ถูกต้อง หากยึดแนวทางนี้ ก็ยอ่มจะทำให้ตัวเองเดือดร้อนในภายหลัง

รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา เป็นคำสอนเรื่องการประพฤติตนที่ใช้ได้ทุกยุคทุกสมัย เพียงแต่ การรักดี ชอบสิ่งดีนั้น ก็ต้องเข้า ใจกันก่อนว่า ผลตอบแทนที่ได้ จะมาในรูปแบบใด เช่น ทำให้จิตใจสงบ มีความสุข แต่อาจจะไม่ได้ร่ำรวยเงินทอง หรืออาจจได้ ทั้งความร่ำรวยเงินทอง และประสบความเจริญในชีวิต สิ่งเหล่านี้อาจจะมาเร็วหรือช้า มาทั้งหมด หรือมาแบบไม่ครบ ก็ยังมี ปัจจัยอื่นเกี่ยวข้องอีกหลายอย่าง

แต่การรักดี นำแต่สิ่งดีๆ เข้าตัว ก็ย่อมทำให้มีความสุขทางใจ ซึ่งเป็นความสุขที่มั่นคง กว่าความสุขจากวัตถุ หรือสิ่งอื่น ส่วนการรักหรือชอบในสิ่งที่ไม่ดี ก็ยอมจะได้ความเดือดร้อนตามมา เพียงแต่สิ่งที่จะต้องเข้าใจก็คือ ผลจากการกระทำจะมาถึง เมื่อไร บางคนทำชั่วมานาน แต่ก็ยังอยู่ดี กินดี มีเงินใช้ ร่ำรวย ก็อาจจะทำให้บางคนเกิดความลังเลสงสัยว่า ทำชั่ว รักชั่ว ทำไม ได้สิ่งดีตอบแทน นั่นก็เพราะผลจากการกระทำยังมาไม่ถึง ยังไม่ถึงเวลานั่นเอง

ความเชื่อทางพุทธศาสนาของคนไทย จะเชื่อ เรื่องบาปบุญที่สะสมมา บางทีก็เป็นแต่ชาติปางก่อน แม้จะทำความชั่ว แต่่ยังได้ดี เพราะผลบุญด้านดี ยังส่งผลอยู่ ผลกรรมด้าน ไม่ดีจึงยังไม่ปรากฏ แต่เมื่อผลจากการกระทำความชั่วแสดงผล ก็ย่อมจะได้รับความเดือดร้อน บางคนก็ได้เห็นในชาตินี้ บางคนชอบชี้ ปล้น ฆ่าชิงทรัพย์ แม้จะมีชีวิตเหมือนสุขสบายในช่วงเวลาหนึ่ง มีรถขับ มีเงิน มีชีวิตหรูหรา แต่ก็อาจจะเป็นแค่ช่วงเวลาสั้นๆ ไม่กีปี แต่เวลาที่เหลือก็อาจจะไปอยู่ในคุกตาราง หรือบางคนต้องคดีความถูกศาลตัดสินเป็นบุคคลล้มละลาย ก็จะไม่ สามารถมีทรัพย์สินใดๆ ติดตัว ไม่สามารถเปิดบัญชีธนาคารได้ ไม่สามารถครอบครองทรัพย์สินใดๆ ได้ ไม่เช่นนั้นก็จะถูกยึด ทรัพย์ตามศาลสั่ง

การทำชั่ว ขอบทำเรื่องไม่ดี ความทุกข์ที่ได้รับจะหนักหนาสาหัสอย่างมาก เมื่อสำนึกได้ คิดได้ รู้จักแยกแยะผิดชอบชั่วดี ก็จะ เกิดความรู้สึกผิดในใจ หากเป็นความผิดที่ไม่สามารถชดเชยให้ผู้ที่ตัวเองได้ล่วงเกินด้วยแล้ว ก็จะยิ่งทุกข์ทรมานใจไปจนกว่าจะ ตายไปจากโลกนี้เลยทีเดียว