ความหมาย : สำนวนนี้แนะนำเกี่ยวกับการสั่งสอนหรือปฏิบัติต่อคนรอบตัว โดยเฉพาะที่เรารัก รักวัวให้ ผูก รักลูกให้ตี อย่าตามใจจะทำให้เสียคน หากทำผิดก็ต้องลงโทษ การลงโทษก็ต้องใช้วิธีต่างๆ ตามแต่ว่าคนรอบตัวนั้นมีฐานะ กับตนเองอย่างไร เป็นลูกหลานทำผิดก็ต้องตีให้หลาบจำ เป็นต้น

ตัวอย่าง :

คนเราแต่ละคนก็อยากจะทำอะไรตามใจตัวเอง โดยเฉพาะลูกหลานที่ยังเล็ก ซึ่งไม่รู้ว่าสิ่งที่ตัวองกำลังทำอยู่นั้นถูกหรือผิด เมื่อทำผิด จึงต้องลงโทษ รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี เพื่อให้รู้ว่าหากกระทำความผิดจะได้รับผลเป็นอย่างไร ก็จะรู้จักควบคุมตัวเอง ไม่ให้ทำสิ่งที่ผิด แต่หากตามใจ ทำผิดก็ทำเป็นไม่เห็น ก็ย่อมจะทำให้เด็กเสียคน และมักจะกลายเป็นคนไม่ดีในอนาคต เกเร เป็นโจรปล้น ขโมย หรือทำให้คนอื่นเดือนร้อน โดยเฉพาะตัวพ่อแม่เองที่มักจะต้องรับผลจากการตามใจ กับลูกหลานที่ไม่ได้ เรื่องได้ราว สร้างแต่เรื่องเดือดร้อน

คนเราไม่ว่าจะมีอายุมากน้อยเพียงใด หากถูกตามใจ ก็เสียคนได้เหมือนกัน คนแก่ คนสูงวัย จะเริ่มกลายเป็นคนที่เอาแต่ใจ เรียกร้องความรักจากลูกหลาน บางคนก็จะประชดประชัน ด่าทอลูกหลานเมื่อไม่ตามใจตนเอง หากรักพ่อแม่ก็ต้องระวังอย่า ตามใจจนเสียคนเช่นกัน รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี แต่สำนวนนี้คงจะใช้ตรงๆ แบบนั้นไม่ได้ จะไปตีพ่อแม่ ก็บาปกรรม ก็ต้องใช้วิธี อื่น ถ้าทำผิดก็จะตัดเงินเดือน หรือบางคนก็จะไม่พูดด้วยเลย แม้จะดูแล แต่ก็จะไม่สนใจ เพียงทำหน้าที่ของตนเท่านั้น เพื่อให้ อีกฝ่ายรู้ว่าจะต้องไม่ทำผิดเอง

เมื่อถูกตามใจจนเสียคนแล้ว ผลที่ตามมาบางครั้งก็เลวร้ายมาก ลูกหลานบางคนมาทำงานในเมือง ส่งเงินกลับบ้านให้พ่อแม่ทุกเดือน ซึ่งก็ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย ลูกบางคนอาจจะเห็นว่า พ่อแม่ลำบากมามากแล้ว ก็อยากจะให้สบายตอนแก่ ก็ตามใจ เรื่องนี้ต้องระวัง เพื่อเมื่อคนเราถูกตามใจมากๆ ก็จะเสียคน บางคนก็ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย ทั้งติการพนัน ติดหวย เงินก็ไม่เหลือ ปัญหาใหญ่ที่จะตามมาก็คือยามเจ็บป่วยนั่นเอง เงิน ก็ไม่เหลือ หากลูกหลานตกงานด้วยแล้ว ก็จะยิ่งสร้างปัญหาทุกใจอย่างมาก

คนแก่ที่เสียคนไม่เหมือนเด็ก ความรุนแรงของปัญหาจะหนักกว่ามาก เพราะสอนไม่ได้ บอกไม่ได้ สอนยากกว่าเด็ก ดังนั้นหากมีคนสูงวัยใกล้ตัวที่อายุมาก แต่วุฒิภาวะ ความฉลาดทางอารมณ์ไม่ได้มากตามอายุก็อย่าได้ตามใจ รายไหนก็รายนั้น สร้างแต่ปัญหาตามมา ความฉลาดทางอารมณ์นั้นเป็นเรื่องการรู้จักตัวเอง ทันความคิดและการกระทำของตัวเอง เช่น ลูกหลาน ส่งเงินมาให้ ก็มีความคิดจะใช้ฟุ่มเฟือย คนที่ไม่ฉลาด ตามความคิตตัวเองไม่ทันก็จะทำตามที่ใจอยากจะทำ แต่คนฉลาด ก็จะรู้จักคิดว่า ถ้าลูกหลานตกงาน เราก็อาจจะไม่มีเงินใช้ ดังนั้นก็ต้องเก็บเงินไว้ เผื่อยามเจ็บป่วย หรือลูกหลานอาจจะมีปัญหา การเงินก็จะช่วยเหลือกันได้ หรือรู้ว่าหากถูกลูกหลานตามใจ ก็จะต้องทำให้ตัวเองเสียคนแน่ๆ แม้ใครจะตามใจก็จะไม่ทำในสิ่ง ที่ไม่เหมาะไม่ควร คนแก่แบบนี้ หาได้น้อยมาก ส่วนใหญ่มีแต่พวกเอาตัวเองเป็นใหญ่ เจ้าอารมณ์ ขี้บ่น หงุดหงิด

การตามใจใครก็จะทำให้คนนั้นเสียคน จึงต้องมีการลงโทษเมื่อกระทำความผิด ออกนอกลู่นอกทาง รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี แต่การตามใจตัวเองนั้นจะส่งผลเสียมากที่สุด เพราะหากตัวเองเป็นคนไม่ดี ไม่มีวินัย สร้างแต่นิสัยไม่ดีแล้วก็ยากจะแก้ไข การ ลงโทษตัวเอง น้อยคนจะทำ เรื่องนี้แก้ไขได้โดยการยึดมั่นในสิ่งที่ดี ความดี ความมีระเบียบวินัยชีวิตในทุกๆ ด้าน ก็จะช่วยได้ แต่ทั้งนี้ก็ยังมีเรื่องสำคัญมากกว่านั้นก็คือประสบการณ์ที่ได้เจอะเจอกับเรื่องร้าย จนทำให้ตัวเองได้รับความเดือดร้อนตามมา เมื่อนั้นก็จะเลิกตามใจตัวเอง หยุดการกระทำสิ่งที่ไม่ดี ที่จะสร้างความเดือดร้อนตามมา