ความหมาย : สำนวนนี้ใช้เปรียบเทียบคนที่มีความเหมาะสมที่จะเป็นคู่ครองหรือแต่งงานกัน อาจจะมีทั้งหน้าตา รูปร่าง ความร่ำรวย หรือมีความดี มีคุณสมบัติ ที่เสมอกันทั้งคู่ เหมือนกิ่งทองกับใบหยก ซึ่งต่างมีค่าทั้งคู่

การมีคู่ครองที่เหมาะสม มีฐานะ และคุณสมบัติด้านต่างๆ โดยเฉพาะศีล ธรรมะในใจที่เสมอกัน ย่อมจะเป็นคู่ที่ดี คบกันแล้ว แต่งกันแล้ว ก็ย่อมจะช่วยกันสร้างฐานะ ครอบครัวที่มีความมั่นคง ไม่มีปัญหาทะเลาะกัน หรือต้องแยกทางกัน ซึ่งคู่ครองแบบนี้ หาไม่ได้ง่ายนักในปัจจุบัน แต่คนส่วนใหญ่ต่างก็มุ่งหาคนที่ร่ำรวยกว่ามาเป็นคู่ครองเพื่อหวังความสบายและรวยทางลัด การได้แต่งงานกับคนรวย แม้จะไปกันไม่ได้ ต้องเลิกกัน แต่ก็ยังได้ส่วนแบ่งสินสมรสไม่น้อย บางคนได้หลักร้อยล้านก็มี

ตัวอย่าง :

นาย สมชาติ และนาย ทองม้วน ต่างเป็นคนรวย มีหน้ามีตาในหมู่บ้าน โดยทั้งคู่ต่างมีลูกสาวและลูกชายที่หมายมั่นจะให้แต่งงานกันในอนาคต ซึ่งก็เหมาะสมกัน อย่างกับ กิ่งทองใบหยก ฝ่ายหญิงสาวเป็นคนดี มีหน้าที่การงานที่ดี ฝ่ายชายก็เหมือนกัน แต่งงานกันแล้ว น่าจะมีครอบครัวที่ดี ทำให้ครอบครัวนาย สมชาติ และนาย ทองม้วน สมหวังอย่างแน่นอน

การมีคู่ครอง เป็นสามีภรรยาที่เหมาะสมกับเหมือนกิ่งทองใบหยก ไม่จำเป็นต้องเป็นคนรวย คนเก่ง คนมีตำแหน่งหน้าที่การงานที่ดีเสมอไป คนธรรมดาทั่วไปหากสามารถเลือกคู่ที่เหมาะสมกับตัวเองได้ ก็ย่อมจะมีความสุขในชีวิตคู่ได้เหมือนกัน เพราะปัญหาในเรื่องชีวิตคู่กัน ที่ทำให้ต้องเลิกรากัน มักจะเกิดจาก ความไม่หมาะสมกันมากกว่า ความรวย ความจน ฐานะ อาจจะเลือกไม่ได้ เพราะคู่ครองของแต่ละคนนั้น ใช่จะมีอะไรที่เสมอกัน แต่คุณธรรมในจิตใจที่เสมอกัน เป็นสิ่งที่สามารถสร้างได้ และช่วยทำให้ชีวิตคู่มีความสุขได้อย่างแท้จริง