เรื่องร้ายๆ ที่เข้ามาในชีวิตคนเรานั้น บางครั้งก็มาแค่เรื่องเดียว แต่บางครั้งก็มารอบทิศและทุกเรื่องทุกอย่าง ทุกคน ทุกสิ่งที่อยู่รอบตัว กลายเป็นอุปสรรค เป็นปัญหาที่ยากจะเอาตัวรอดได้ง่ายๆ แล้วจะทำอย่างไร จะมีปัญหาจากด้านใดบ้าง เรื่องอะไรบ้างที่มีโอกาสเกิดขึ้นกับครอบครัว
นี่คือช่วงเวลาที่ผู้เขียนคิดว่า ตัวเองได้เจอเรื่องแย่ๆ ที่หนักหนาพอสมควร แต่หากเทียบกับประสบการณ์ของใครหลายคนแล้ว อาจจะไม่หนักมากขนาดนั้น แต่นั่นไม่สำคัญเท่ากับการตั้งสติและการเตรียมตัวเพื่อรับกับปัญหาที่เกิดขึ้น และพากันผ่านปัญหาเหล่านั้น
ปกติชีวิตผู้เขียนก็เจอปัญหาสารพันอยู่แล้ว แต่ปัญหาที่เจอนั้นจะเป็นปัญหาส่วนตัว เป็นปัญหาแค่ตัวเองคนเดียว จึงไม่ยากที่จะแก้ไข เพราะแค่ปล่อยวาง ยอมรับความจริง อะไรจะเกิดก็ต้องเกิด ตายก็ต้องตาย เป็นไปตามกรรม เพียงปล่อยวาง ก็จะเห็นทางออกและสามารถผ่านไปได้
แต่เมื่อต้องมาเจอปัญหาทั้งครอบครัว มีพ่อ แม่ พี่น้อง ลูกหลาน และคนอื่นที่เข้ามาเกี่ยวข้อง มันจึงไม่ง่ายอย่างที่คิดเลยที่จะผ่านปัญหานี้ไป เพราะการอยู่เป็นกลุ่ม เป็นครอบครัว แต่ละคนจะมีความสามารถในการเอาตัวรอดต่างกัน บางคนเน้นพึ่งพาคนอื่นในครอบครัวมาโดยตลอด จึงไม่รู้วิธีพึ่งพาตัวเอง รู้แต่วิธีพึ่งพาคนอื่น เน้นการแก้ปัญหาโดยการให้คนอื่นช่วย ต่างจากคนที่อยู่คนเดียว มีชีวิตอยู่คนเดียว จะรู้วิธีแก้ปัญหา สามารถดูแลตัวเองได้ และเอาตัวรอดได้
เมื่อต้องเจอะเจอปัญหาเป็นกลุ่มเป็นครอบครัวอย่างนี้ นี่คือแนวทางปฏิบัติที่อาจจะช่วยให้ผู้อ่านเอาตัวรอด สามารถผ่านอุปสรรค ผ่านปัญหาไปได้ด้วยดี
1. เปิดอกคุยกันถึงปัญหาที่เกิดขึ้น รับฟังความคิดเห็นของกันและกัน ระดมสมองมาช่วยกันคิดและแก้ไข
2. อย่าเอาแต่ใจ คิดเล็กคิดน้อย โดยเฉพาะบรรดาพ่อแม่ ปู่ย่า ตายายทั้งหลาย ชอบเอาแต่ใจ คิดเล็กคิดน้อย ทำให้ปัญหายิ่งบานปลาย เพราะเมื่อต่างคนต่างก็ได้รับผลกระทบจากปัญหาที่เกิดขึ้นในครอบครัว จิตใจก็จะพาลหงุดหงิดอารมณ์เสียได้ง่ายๆ การทะเลาะกันจึงเกิดขึ้นได้ง่ายมาก
3. ลดความเห็นแก่ตัวลงไป ถ้าคิดว่าครอบครัวสำคัญก็ช่วยกันก่อน หลายครอบครัวจะเป็นแบบนั้น หากในบ้านมีแค่พ่อแม่ลูก ส่วนลูกก็ยังไม่มีครอบครัว ความเห็นแก่ตัวจะไม่มากนัก แต่เมื่อใดที่ลูกๆ มีครอบครัวเป็นของตัวเองแล้ว ความเห็นแก่ตัวจะเกิดขึ้นทันที เพราะแต่ละคนก็จะนึกถึงแต่ครอบครัวของตัวเอง และไม่ร่วมกัน หรือช่วยกันแก้ปัญหา เพราะคนที่มีครอบครัวใหม่แล้ว พ่อแม่พี่น้องก็กลายเป็นคนอื่นไปแล้ว
4. แต่ละคนต้องเรียนรู้ที่จะจัดการกับปัญหาของตัวเอง ดูแลตัวเอง อย่าให้เป็นภาระของใคร เพราะนั่นจะหมายถึงการเพิ่มปัญหาเข้ามาอีก เช่น คนในบ้านบางคนช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ แล้วก็เอาแต่เรียกร้องให้คนอื่นช่วยเหลือ ก็จะยิ่งสร้างปัญหาให้หนักมากยิ่งขึ้น ส่วนใหญ่จะเป็นกับพ่อแม่ ปู่ ย่า ตายาย หรือคนรุ่นเก่าที่เอาแต่ใจ ตามไม่ทันโลกแล้ว ว่าอะไรไปถึงไหน ต้องปรับตัวเองอย่างไร
5. ระวังจิตใจ ควบคุมอารมณ์อย่าให้ปัญหาที่เกิดขึ้น มาทำร้ายจิตใจให้หงุดหงิด
6. เรื่องค่าใช้จ่ายต้องเปิดอกคุยกัน โดยเฉพาะหากปัญหาที่เกิดขึ้นในครอบครัว อาจจะเป็นสมาชิกสูงวัยในบ้าน พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย ซึ่งไม่มีรายได้ ภาระก็ต้องอยู่ที่ลูกหลาน การตัดสินใจขายทรัพย์สินออกไปบ้างเป็นเรื่องที่จำเป็น เพื่อไม่ให้กระทบหรือเป็นภาระใครคนใดคนหนึ่งมากเกินไป
7. หากปัญหาที่เกิดขึ้นนั้นเป็นปัญหาที่เกิดจากความเจ็บป่วยของคนในบ้าน การรักษา อย่ายึดแนวทางวิทยาศาสตร์เพียงอย่างเดียว ควรพึ่งทั้งไสยศาสตร์ด้วย เพราะหลายคนแม้จะเข้าโรงพยาบาลดังๆ เครื่องมือทันสมัย แต่ก็หาสาเหตุอาการป่วยไม่ได้ สุดท้ายก็ต้องมาพึ่งไสยศาสตร์ ซึ่งหากรักษากับผู้มีคุณธรรม ศีลธรรม ค่าใช้จ่ายจะน้อยมาก ดังนั้นอย่าไปยึดติดกับวิธีการรักษา ทำอย่างไรก็ได้ ขอให้หายจากอาการเจ็บป่วย และเสียเงินน้อยที่สุด
8. จัดระบบ ระเบียบ ข้าวของเครื่องใช้ในบ้าน หรือกิจกรรมในบ้าน ซึ่งจะช่วยลดภาระกับการที่ต้องช่วยกันดูแลหรือแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น เช่น พิธีการหรือเรื่องมากในเรื่องต่างๆ เรื่องอาหารการกินบ้าง หรือการปฏิบัติตัวบ้าง หรือนิสัยส่วนตัวที่สร้างปัญหา หากเรื่องมากกับเรื่องไม่เป็นเรื่อง ก็จะยิ่งเพิ่มภาระให้หนักขึ้นไปอีก ดังนั้นแต่ละคนก็ต้องลดความเรื่องมาก เพื่อลดปัญหา
9. หาเวลาว่างปลีกตัวออกจากปัญหา ก็จะเจอทางออก เพราะการอยู่ในปัญหา ยากจะมองเห็นทางออก เดินออกมาแล้วย้อนกลับไปมองปัญหา
10. ปล่อยวางกับปัญหาที่เกิดขึ้น ปล่อยวางกับทุกอย่าง แล้วจะเจอทางออก เมื่อใจเป็นกลาง อุเบกขา ก็จะเจอทางแก้ไขปัญหา การพยายามเอาแต่คิดๆๆ เพื่อหาทางออก บางทียิ่งคิดก็ยิ่งตัน คิดไม่ออก
11. สติเป็นเรื่องสำคัญ การปล่อยวางจะทำให้มีสติและสามารถผ่านอุปสรรคไปได้
ปัญหาที่เกิดขึ้นในครอบครัว เป็นเรื่องที่กระทบกับคนหลายคน การแก้ปัญหาจึงเป็นเรื่องที่ค่อนข้างยาก เพราะแต่ละคนก็ย่อมต้องมีปัญหาของตัวเองอยู่แล้ว และหากมีครอบครัวของตัวเอง มีปัญหาการเงิน ด้วยแล้ว การแก้ปัญหาจะยิ่งยากมาก โดยเฉพาะหากปัญหาที่เกิดขึ้นเกิดกับคนสูงวัยในบ้านซึ่งเป็นคนหัวโบราณ เอาแต่ใจ เอาตัวเองเป็นใหญ่ การแก้ปัญหาจะยิ่งเป็นไปด้วยความยากลำบาก
ในกรณีนี้คนเป็นลูกก็ต้องตัดสินใจให้ดีว่าจะทำอย่างไร เพราะคนเราเมื่อยิ่งสูงวัย ก็เหมือนกับไปเป็นเด็กอีกครั้ง จะเอาแต่ใจ การตามใจก็ทำให้เสียคนตอนแก่และเป็นอุปสรรคสำคัญในการแก้ไขปัญหา
