การพยายามเปลี่ยนแปลงหรือควบคุมการดำเนินชีวิตผู้คนรอบข้างที่เรารู้จักหรือไม่ก็ตาม อาจจะทำลงไปทั้งที่รู้ตัวหรือไม่รู้ตัว แต่ก็มักจะนำมาซึ่งปัญหากับคนรอบข้างหรือตัวเอง การพยายามเปลี่ยนแปลงคนรอบข้าง มีหลายแบบ การสอน การแนะนำ การใช้กำลังบังคับ ฯลฯ เรื่องนี้มีข้อเสียหลายด้านที่ควรจะต้องรู้
คนเรานั้นมีพฤติกรรมที่อาจจะมองว่าดีหรือไม่ดีก็ได้ อยู่อย่างก็คือ เมื่อรู้จักใคร เมื่อคบใคร ก็มักจะพยายามแนะนำ สอน หรือเปลี่ยนแปลง หรือควบคุมชีวิตของคนที่เรารู้จัก เพื่อให้มีพฤติกรรมเป็นไปตามที่เราเห็นว่าดี เห็นว่าถูกต้อง แม้ว่าบางครั้งจะ ไม่ใช่อย่างที่เราคิดก็ตาม เพราะบางครั้งก็เผลอไปสอนหนังสือสังฆราช สอนคนที่เก่งกว่าตนก็มี และหากเป้าหมายไม่เป็นไป อย่างที่คิด ก็มักจะเกิดปัญหาตามมาในหลายรูปแบบ ตัวอย่างเช่น
การทะเลาะ โต้แย้ง โต้เถียงกัน
คนเรานั้นไม่ชอบให้ใครมาสั่งมาสอนตน เพราะถือว่าตนเองนั้นมีศักดิ์ศรี แม้จะโง่ ไม่มีความรู้ในเรื่องนั้นเลยก็ตาม เหมือนคนขับ รถหลงทาง ก็พยายามหาทางออก แต่ไม่ถามคนในพื้นที่ นี่คือตัวอย่างง่าย ดังนั้นเมื่อมีใครมาสอนมาแนะนำในเรื่องใด โดย เฉพาะหากอาวุโสน้อยกว่า ความรู้หรือ บางอย่างด้วยกว่าตน หรือแม้จะสูงกว่าตนก็ตามที ก็จะรู้สึกไม่พอใจ และก็จะนำมาซึ่ง ปัญหาการทะเลาะกัน ผิดใจกัน เราอาจจะพบเห็นเรื่องแบบนี้เกิดขึ้นได้รอบตัว ในหมู่เพื่อนฝูง ในครอบครัว เพื่อนที่ทำงาน
เกิดความเครียด เพราะคนรอบข้างไม่ได้ดั่งใจ
แม้ว่าเราจะพบว่าคนรอบข้างหรือคนใกล้ตัวเรามีปัญหาบางอย่าง แต่คนเหล่านั้นมักจะไม่ได้คิดว่าตัวเองเป็นปัญหาแต่อย่างใด เราต่างหากที่เป็นฝ่ายมีปัญหาเสียเอง ซึ่งคนเหล่านั้นบางคนก็ไม่รู้ตัว บางคนก็ยังทำสิ่งที่ผิด ทำสิ่งที่เกิดปัญหาตามมา แต่ก็ไม่ได้ คิดว่าตัวเองผิด แต่เวลาเกิดปัญหาขึ้นมา กลับเรียกร้องให้คนรอบข้างช่วยเหลือ หากมีคนรอบตัวมีพฤติกรรมในลักษณะนี้ บางที ก็อดไม่ได้ที่จะสอนหรือแนะนำ แต่หากคนเหล่านั้นไม่เชื่อฟัง ไม่ทำตาม ก็จะทำให้เกิดความเครียด เก็บเอามาคิด มีแต่คำว่า ทำไมเขาถึงเป็นแบบนั้น ทำไมเขาถึงไม่ฟังคำเตือน ทำไมถึงสร้างแต่ปัญหา ฯลฯ ตัวเราเองอาจจะเก็บมาคิดจนเครียด แต่คนเหล่านั้นกลับไม่ได้รู้ตัวเลย ไม่ได้รู้สึกอะไรเลย เพราะเขาคิดว่าตัวเองไม่ได้มีปัญหานั่นเอง
หากมีคนแบบนี้รอบตัวก็ต้องปล่อยวาง แต่ก็ต้องมีข้อตกลงว่าจะไม่ช่วยเหลืออย่างเด็ดขาด หากสิ่งที่ทำลงไปนั้นเกิดปัญหาตามมา บางคนอยากมีสัตว์เลี้ยง หรือมีภาระอื่นๆ ทั้งที่ไม่พร้อม ไม่สามารถดูแลได้ ซึ่งเมื่อใดที่มีปัญหาในการดูแลจัดการกับภาระของ ตน ก็จะรบกวนคนรอบข้าง กรณีอย่างนี้ก็ต้องพูดกันอย่างเด็ดขาด ว่าจะไม่ช่วยเหลืออะไร เพราะได้เตือนไปก่อนหน้านั้นแล้ว
สร้างความทุกข์ให้คนรอบข้าง
เมื่อมีคนรอบตัวพยายามเปลี่ยนแปลง แนะนำ หรือควบคุมให้เราเป็นไปในแบบที่คนนั้นต้องการ หากเราไม่ชอบก็ย่อมจะเกิด ความทุกข์ใจ เช่นเดียวกัน หากเราทำแบบนั้นกับคนรอบตัว ก็ย่อมจะส่งผลแบบเดียวกัน ความใกล้ชิดกันมากเท่าไร ก็จะยิ่งส่ง ผลทำให้เกิดความทุกข์ใจ ทุกข์กายแก่คนรอบข้างมากเท่านั้น โดยเฉพาะคนในครอบครัว ลูกหลาน คู่ครอง ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้ เกิดการหย่าร้างกันได้ บางคนแต่งงานกันมานาน จึงไม่แปลกที่เลิกรากันไป ทั้งๆ ที่มีลูกด้วยกัน ดังนั้นจึงต้องเอาใจเขามาใส่ใจเรา คิดวิเคราะห์ถึงสิ่งที่ตัวเองได้ทำลงไป ส่งผลเสียต่ออีกฝ่ายอย่างไรบ้าง เพราะสุดท้ายแล้ว ไม่ว่าจะเป็นพ่อแม่ พี่้น้อง คู่ครอง เพื่อนฝูง ก็มักจะแตกหักกัน เมื่อความอดทนถึงจุดสิ้นสุด หรือฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด มีทางไป
การหนีหน้า เลิกคบหาสมาคมด้วย
เมื่อมีใครสักคนพยายามควบคุมชีวิต หรือเปลี่ยนแปลงชีวิตของเรา หรือสอนหรือแนะนำ หรือกระทำสิ่งใดก็ตามที่ทำให้เรารู้สึกว่า เป็นฝ่ายที่ด้อยกว่า ก็ย่อมจะเกิดความไม่พอใจ หรือไม่มีความสุขในการคบหาสมาคมด้วย จึงอาจจะหนีหน้า หรือเลิกคบกันไป เลยทีเดียว เรื่องแบบนี้เรามักจะพบเห็นกันอยู่เสมอ เพื่อนบางคนประสบความสำเร็จ ก็เอาแต่พร่ำสอนคนรอบตัวให้เป็นไปใน แบบที่ตัวเองต้องการ จนคนรอบตัวกลัว และต้องหนี รำคาญ
การอาฆาตพยาบาท
การถูกเปลี่ยนแปลงหรือควบคุมชีวิตให้เป็นไปในทางที่คนหนึ่งคนใดต้องการ โดยการใช้กำลังบังคับด้วยแล้ว ก็ย่อมจะทำให้เกิด ความแค้น อาฆาต พยาบาท ซึ่งมักจะเป็นคนใกล้ตัว พ่อ แม่ พี่น้อง ที่บังคับลูกหลาน หรือคนเป็นคู่ครองกัน เจ้านายกับลูกน้อง ในที่ทำงาน หรือเพื่อนฝูงก็ตามที ก็มักจะทำให้เกิดความเจ็บช้ำใจ อาฆาต พยาบาท เจ้านายบางคนคิดถึงแต่ตัวเอง ใช้งานลูก น้องโดยไม่เคยนึกถึงความเหน็ดเหนื่อย อย่างในสังคมข้าราชการ โรงเรียน ครูผู้น้อยบางคนก็ต้องทำงานตามคำสั่งผู้อำนวยการ อย่างไม่มีทางหลีกเลี่ยง งานตัวเองก็ล้นมือ ภาระส่วนตัวก็มาก ก็ย่อมจะเกิดความโกรธแค้น
เสียเวลา เสียความรู้สึก
คำแนะนำที่ดี คำสอนที่ดี หรือสิ่งดีๆ จะเป็นเรื่องใดก็ตาม มีค่าในตัวของมันเอง แต่ก็ต้องอาศัยเวลาที่เหมาะสม การจะนำสิ่งดีๆ ไปมอบให้ใคร สอนใคร ควรรอให้ถึงเวลาของมัน และคนรับก็ต้องการ ไม่เช่นนั้นก็จะทำให้ตัวเองนั้นเสียเวลาเปล่า บางคนมี พฤติกรรมบางอย่างที่เป็นปัญหา แต่ตัวเองไม่ได้คิดว่าเป็นปัญหาแต่อย่างใด แต่เมื่อเวลาผ่านไปเป็นสิบปี จึงเริ่มคิดได้ว่าสิ่งที่ตัว เองได้ทำลงไปนั้น กลายเป็นการสร้างปัญหา ทำให้ตัวเองเดือดร้อน มาโดยตลอด แต่ที่ผ่านมาไม่ฟังใคร ไม่เชื่อใคร เมื่อคิดได้ดังนี้ การสอนในเรื่องที่ควรแนะนำ ก็จะได้ผล หรือสิ่งที่สอนหรือแนะนำนั้น เกิดผลตามมาค่อนข้างเร็ว อย่างการสอนวิธีหาเงิน การ สอนแนวหลักการ คนจะไม่สนใจ แต่หากเป็นการสอนแบบจับมือทำ ทำแล้วได้ผลตอบแทนทันที แบบนี้มีโอกาสทำตาม
เสียสุขภาพจิต
บางคนมีเพื่อนรอบตัว คนรอบตัวมากมาย ที่ตัวเอง อยากจะสอน อยากจะแนะนำ เรื่องราว 1081009 มีแต่เรื่องอยากจะ พูดเยอะไปหมด หากคนรอบตัวไม่เป็นไปอย่างที่คิด ไม่สนใจ ไม่รับฟัง ไม่ให้ความสำคัญ ก็มักจะเก็บเอามาคิด ทำให้เป็นทุกข์ เสียสุขภาพจิต
การพยายามเปลี่ยนแปลงชีวิตคนอื่น ไม่ว่าจะเป็นแบบใดก็ตามจึงไม่ควรทำ แต่ควรพยายามปล่อยวาง แล้วปล่อยให้แต่ละ ชีวิตได้เดินตามทางของตน เพียงแต่หากมีโอกาสเกิดเรื่องเลวร้ายมากที่สุด และคนเหล่านั้นรู้เท่าไม่ถึงการณ์ก็ต้องอธิบายข้อดี ข้อ เสียให้ละเอียด แล้วให้เลือกทางเดินชีวิตกันเอาเอง ประสบการณ์ชีวิต แต่ละคนจะต้องสร้างเอง จึงจะเชื่อว่าสิ่งนั้นเป็นจริง ความ ยึดมั่นถือมั่นในตัวเอง ทำให้คนไม่น้อย ไม่ยอมรับฟังความคิดใคร แม้ว่าสิ่งที่ตัวเองคิด และกำลังทำอยู่จะเป็นสิ่งที่ผิดก็ตาม ก็จะ ยังเดินหน้าต่อไป
การพยายามเปลี่ยนแปลงคนอื่นนั้น บางทีก็มีวิธีง่ายๆ แต่ทำได้ยาก เพราะผลลัพธ์จะออกมาช้ามาก นั่นก็คือ การวางตัวของ เราเอง อยากให้คนรอบข้างมีระเบียบวินัย ก็ไม่ต้องสอนอะไร เพียงแต่ทำตัวให้มีวินัย เมื่อคนรอบตัวเป็นประโยชน์ ก็จะเริ่ม ปฏิบัติตาม เป็นต้น แม้ว่าตนเองจะเคยประสบความสำเร็จ แต่ความสำเร็จของคนยุคหนึ่ง อาจจะมีไม่กี่เรื่องเท่านั้นที่สามารถใช้ได้กับคนอีกรุ่น เพราะโลกเปลี่ยนไป อะไรหลายอย่างก็เปลี่ยนไป