บทความแนะนำเรื่องควรรู้เกี่ยวกับการกักตุนอาหาร ในสภานการณ์เลวร้าย เกิดภัยธรรมชาติ โรคระบาด หรือสถานการณ์ร้าย แรงอื่นๆ ที่ทำให้เกิดความลำบากในเรื่องอาหารการกิน ไม่มีอาหาร ไม่สามารถหาซื้ออาหารได้ หรืออาหารแพง เพราะพ่อค้าแม่ค้าฉวยโอกาสกัก ตุน และขึ้นราคา
สิ่งที่จะเกิดขึ้นตามมาในช่วงสถานการณ์ที่เลวร้าย ไม่ว่าจะเป็นภัยธรรมชาติ น้ำท่วม โรคระบาด ฯลฯ ก็คือ อาหารขาดแคลน และแพง ซึ่งใน กรณีอาหารแพงนั้น ก็เกิดจากพ่อค้าแม่ค้าที่หวังจะเอากำไรมากๆ ฉวยโอกาสร่ำรวยบนความเดือดร้อนของชาวบ้าน อย่างช่วงโควิด 19 ระบาด แม่ค้าขายไข่ตลาดต้องชม แยกนเรศวร ปราจีนบุรี ปรับราคาขึ้นจาก 105 บาท เป็น 160 บาทเลยทีเดียว
ไข่ที่นำมาขายนั้น เห็นได้ชัดเลยว่า ผ่านการแช่ตู้เย็นไว้ก่อนจะนำมาขาย เป็นการกักตุนไว้เพื่อการนี้โดยเฉพาะ และก็จะไม่นำมาขายมากนัก ทำให้เหมือนกับว่า สินค้าขาดแคลน จากปกติ จะไม่เป็นเช่นนี้ เพราะไข่ที่นำมาขายนั้น จะไม่ผ่านการแช่ตู้เย็นแบบนี้ สินค้าต่างๆ ยังมีอีกหลาย อย่างที่จะต้องเตรียมรับมือ ดังนั้นจึงต้องศึกษาหาความรู้ในเรื่องนี้ก่อนวางแผนซื้อสินค้ายามยากแบบนี้
แนวทางวางแผนกักตุนอาหารแบบต่างๆ
จัดเตรียมอุปกรณ์ทำอาหารขั้นพื้นฐาน
ก่อนจะวางแผนซื้ออาหารต่างๆ สิ่งแรกที่จะต้องทำก็คือ การจัดเตรียมอุปกรณ์ทำอาหารพื้นฐานที่จำเป็นเสียก่อน หากมีอุปกรณ์เหล่านี้ ก็จะ ช่วยให้การทำอาหารพื้นฐานเป็นเรื่องง่าย ที่สำคัญ จะช่วยลดค่าใช้จ่ายได้อย่างมาก ในสถานการณ์ ที่เลวร้ายอย่างมาก อุปกรณ์เหล่านี้จะช่วยให้ เอาชีวิตรอดได้ ตัวอย่างเช่น
1. หม้อหุงข้าวไฟฟ้า เลือกขนาดให้เหมาะสมกับตัวเอง สำหรับคนโสด อยู่คนเดียว หม้อชนาดเล็กๆ 0.3-1 ลิตร ก็เพียงพอแล้ว และก็ควรเลือก แบบมีซึ้ง ไว้นึ่ง ซึ่งจะช่วยให้ทำอาหารได้หลายอย่างในเวลาเดียวกัน แต่อย่าเลือกแบบเคลือบเทปล่อน เลือกหม้ออลูมิเนียมธรรมดาก็พอ ดูแล ง่ายกว่ามาก
2. เครื่องครัว จาน ชามช้อน กระทะ เลือกใช้แบบโลหะ เพื่อความง่ายในการพกพา การดูแล และสารพัดประโยชน์ เพราะสามารถใช้ทำอาหารได้ แต่ก็ควรจะมีที่คีบจับกันความร้อนได้ด้วย เช่น คีม เพราะเผื่อไฟฟ้าดับ ก็จะสามารถใช้ต้ม ผัด ทอดแก้ขัดไปได้
3. เตาแก๊สกระป๋อง แก๊สกระป๋อง หรือแก๊สหุงต้ม อุปกรณ์เหล่านี้ มีประโยชน์ยามเกิดปัญหาไฟฟ้าดับ
กักตุนอาหารพื้นฐานที่จำเป็น
เมื่อมีอุปกรณ์ทำอาหารพื้นฐานแล้ว ก็จะต้องเตรียมอาหารพื้นฐานที่จำเป็นเช่น
1. ข้าวสาร เลือกราคาแพงหรือถูกได้ตามใจชอบ การซื้อตามห้างต้องระวัง สินค้าหมดอายุ และ การนำข้าวสารราคาแพง มาวางคู่กับข้าวสาร ราคาถูก ทำให้เผลอเข้าใจผิด ซึ่งเป็นกลยุทธทำกำไรในช่วงเวลาแบบนี้ ที่นิยมใช้กัน และราคาก็จะปรับตัวสูงขึ้นมากเช่นกัน หรือไม่ก็หาซื้อตาม ร้านค้าในชุมชน
2. อาหารประเภทธัญพืช โดยเฉพาะถั่วต่างๆ เป็นแหลงโปรตีนอีกทาง ที่ทำอาหารได้ไม่ยาก แต่ก็ต้องดูวันเวลาหมดอายุให้ดี อย่างช่วงโควิดระบาด ห้างบางแห่ง ก็นำสินค้าหมดอายุมาขายแบบนี้ 25/12/62 แต่วันที่ซื้อมา 24/03/63 แถมยังมีแมลงตัวเล็กๆ วิ่งเล่นอยู่ข้างในอีกต่างหาก ต้อง ดูให้ดี และราคาก็ถือว่าสูง เมื่อเทียบกับอาหารแหล่งโปรตีนเหมือนกันอย่างไข่ไก่
3. เครื่องเทศ เครื่องเสริมรสชาติอาหาร เช่น กระเทียม หอมแดง มะนาว พริกป่น มะขามเปียก เกลือ น้ำตาล ซอส คะนอ ฯลฯ ให้เน้นแบบ ธรรมชาติ เพราะจะได้สารอาหารมากกว่า แต่ก็ควรซื้อถ่านด้วยเช่นกัน ไว้ดูดความชื้นป้องกันขึ้นรา ควรศึกษาวิธีทำน้ำจิ้มแบบต่างๆ เพื่อให้รู้ว่า จะได้เตรียมอะไรเก็บไว้บ้าง
4. ไข่ไก่ หรือ ไข่เป็ด เลือกได้ตามความชอบ เราสามารถนำไข่ไปปรุงอาหารได้หลากหลาย ง่ายที่สุด ก็เมนู ไข่ต้ม ไข่ยางมะตูม ใส่ไข่ไปในหม้อ หุงข้าวแบบนี้ ข้าวสุก ไข่ก็สุก จากนั้นก็สามารถนำไปทำเมนูต่างๆ ได้ หรือทำน้ำจิ้มแบบต่างๆ อย่าง ซีฟูด แจ่ว ยำไข่ หรือเหยาะแม็กกี้ ก็ สามารถทานกับข้าวสวยร้อน พอแก้ขัดไปได้ หนึ่งมื้อ ชีวิตไม่ได้เจอความลำบากแบบนี้ ทั้งชาติ แค่ช่วงระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น ดังนั้น ก็เอาตัวให้ รอดก่อน ออมเงินไว้ ผ่านช่วงวิกฤตไปแล้ว อยากจะกินอาหารแบบไหน ก็ไว้ว่ากันทีหลัง กินแบบนี้ ประหยัดมาก เงินเหลือบาน ข้าว 1-2 ฟอง กับข้าวหนึ่งจาน ต้นทุนไม่ถึง 10 บาท หรือเกินนิดหน่อย เพราะสินค้าจะแพงกว่าภาวะปกติ
5. พืช ผักชนิดต่างๆ ก่อนจะซื้อ ต้องศึกษาวิธีถนอม เก็บรักษาผักแต่ละแบบเสียก่อน จะได้วางแผนได้ถูก โดยเฉพาะสำหรับคนที่ไม่มีตู้เย็น ผักอ่า จะเน่าหมดเสียก่อน ผักประเภทใบจะเก็บได้ไม่นาน เมื่อเทียบกับผักประเภทหัว นอกจากนี้ก็ต้องวางแผนด้วยว่า ผักแต่ละแบบสามารถใช้ ประกอบเมนูแบบใดได้บ้าง การกินอาหารในยามเกิดภัยทางธรรมชาติ หรือสถานการไม่ดีเหล่านี้ ไม่ได้คงอยู่นานนัก ก็อดทนกินไปก่อน เก็บเงิน ไว้ ไปกินสุกี้ ซูชิ ทีหลัง ก็แล้วกัน อย่าไปคิดอะไรมาก เอาตัวให้รอดไปก่อน
6. ผลไม้ ชนิดต่างๆ ผลไม้เป็นแหล่งวิตามิน ถ้านึกไม่ออก ก็ต้องมาฝึกกินกล้วย เป็นแหล่งวิตามินชั้นดีเลยทีเดียว ถ้าการซื้อผลไม้สด ทำได้ยาก ทั้งการซื้อ การเก็บรักษา ก็อาจจะซื้อวิตามินรวม กินเสริมไปก่อน แค่ช่วงระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น คงจะไม่สร้างปัญหาให้ร่างกายมากนัก
การกักตุนอาหารเสริม อาหารที่ชอบ
เมื่อได้กักตุนอาหารพื้นฐานที่จำเป็นแล้ว ต่อไปก็จะเป็นการซื้ออาหารที่ชอบ อยากจะซื้ออะไร แบบไหน อย่างไรก็ทำได้ตามสบาย เช่น นม ของมึนเมา เนื้อสัตว์ ขนมปัง ปลากระป๋อง ฯลฯ แต่สิ่งหนึ่งที่จะต้องรู้ก่อนซื้ออาหารเหล่านี้ก็คือ ราคาที่ค่อนข้างสูง อย่างปลากระป๋องบางยี่ห้อ ราคาประมาณ 50 บาท ได้กระป๋องเดียว แต่ซื้อไข่ได้แผงหนึ่ง 30 ฟองเลยทีเดียว ในขณะที่คุณค่าทางอาหาร ก็มากกว่า ทานได้หลายมื้อ แต่ ปลากระป๋องมื้อเดียวยังแทบจะไม่อิ่มเลย ต้องคำนวณราคา ปริมาณ และความคุ้มค่าให้รอบด้าน โดยเฉพาะหากเงินมีจำกัด รายได้น้อยๆ ต้อง เน้นอาหารพื้นฐานไว้ก่อน
ส่วนกรณีของอาหารสดนั้น ก็ต้องนึกถึงการจัดเก็บรักษา ความยุ่งยากเวลาประกอบอาหาร เน้นเมนูที่สามารถทานได้หลายมื้อ หรืออาจจะ มากกว่า 1 วัน อย่าง ต้มยำไข่ เพียงแค่อุ่นอาหารช่วงเช้าหรือเย็น ก็จะทานได้หลายมื้อ แต่การปรุง ต้องใช้เครื่องเทศ เครื่องปรุงหลายอย่าง แนะ นำให้ซื้ออาหารสำเร็จ แล้วมาเติมผัก เติมเนื้อเพิ่มลงไป ไม่ยุ่งยากในการซื้อเครื่องปรุง เครื่องเทศ อย่าง ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด มะนาว พริก หอม แดง เกลือ น้ำตาล ในยามวิกฤต เมนูแบบนี้ควรหลีกเลี่ยง แต่ถ้าอยากจะกินจริงๆ ก็สามารถทำเมนูง่ายๆ ได้ด้วยการต้มใส่เกลือ และกระเทียม แค่นั้นก็พอ แล้วก็กินกับน้ำจิ้มแบบต่างๆ วิธีนี้ง่ายที่สุด
การปลูกพืชผักไว้กินเองในสถานการณ์ย่ำแย่
กรณีภัยทางธรรมชาติที่เกิดขึ้น หรือเหตุร้าย สถานการณ์ที่เลวร้าย มีโอกาสคงอยู่นาน หรือสร้างปัญหาในการออกไปนอกพื้นที่ อย่างช่วงเกิด โรคระบาด ก็ไม่มีใครอยากจะออกไปจากบ้าน กรณีนี้ ก็เตรียมเพาะปลูกพืชผักไว้กินเองได้เลย โดยเน้นผักกินไบและลำต้นเป็หลัก ซึ่งจะมีทั้งที่ใช้ ดิน และ ไม่ใช้ดินมากนัก เมื่อโตแล้ว ก็ถอนมากินทั้งต้น ทั้งรากเลย เช่น ผักบุ้ง คะน้ำ ส่วนภาชนะปลูก ก็ใช้ขวดน้ำ กระบะ ถาด หรือตามแต่จะ หาได้ ไม่ต้องไปคิดอะไรมาก รอให้ผ่านสถานการณ์เลวร้ายไปก่อน แล้วค่อยจัดชุดใหญ่ หมูย่างเกาหลี สุกี้ ขาหมู ฯลฯ ส่วนการซื้อเมล็ดพันธ์ผัก ให้ซื้อจากร้านค้าในพื้นที่ ในเน็ตแพงกว่า
สรุป
ท้ายนี้ก็หวังว่า บทความ นี้จะเป็นประโยชน์สำหรับทุกท่าน ที่กำลังผจญกับวิกฤต ไม่ว่าจะภัยธรรมชาติ โรคระบาด หรือภัยจากโชควาสนาของ ตนเอง ตกงาน หรือนิสัยส่วนตัว ขี้เกียจทำงาน ฯลฯ การกักตุนอาหาร ให้เน้นที่การสำรองอาหารพื้นฐานก่อน แล้วจึงซื้ออาหารฟุ่มเฟือย อาหาร ในแบบที่ชอบ ซึ่งก็ต้องยอมรับว่า อาหารแบบนี้ไม่ได้มีคุณค่าทางอาหารมากเท่าใด นัก ราคาก็สูง แต่อาจจะเก็บได้นาน และหาซื้อได้ง่ายกว่า อย่างปลากระป๋อง กับไข่ การซื้อและเก็บรักษาปลากระป๋องทำได้ง่ายกว่า